Griekenland
Zondag 28 juni 2015
ProBeleggen: Pro Albert Jellema
Het zal u niet ontgaan zijn dat de situatie in Griekenland dit weekeind escaleerde. De premier van Griekenland Alexis Tsipras houdt een referendum op zondag 5 juli over de voorstellen van de Griekse schuldeisers. Hieronder zal ik kort weergegeven wat er gebeurd is. Daarnaast kijk ik vooruit naar de beurs. We gaan ons de komende weken op onbekend terrein begeven dus pin me niet vast op onderstaande analyse.
- Vrijdag kondigde premier Tsipras volkomen onverwacht aan dat hij een referendum wil houden. Het Griekse volk mag zich uitspreken voor of tegen de plannen van de schuldeisers.
- De onderhandeling tussen de Grieken en Europa waren op dat moment nog in volle gang. De Griekse regering besloot de lopende onderhandelingen af te breken.
- De totale Griekse schuld ligt op € 338 miljard. Hier live te volgen: http://www.nationaldebtclocks.org/debtclock/greece. De omvang van de Griekse economie is circa € 170 miljard. De private sector houdt volgens inschattingen circa 15% van de schuld. De Europese overheden houden circa 65% van de schuld en daarnaast zijn er nog de ECB en het IMF.
- Volgens de Eurogroep ligt er geen afgerond steunpakket. De Griekse bevolking stemt dus over een niet volledig plan.
- De partij van Tsipras geeft een negatief stemadvies aan het volk. Dus tegen de voorstellen van Europa.
- Het huidige steunprogramma eindigt op dinsdag 30 juni. Na die datum ontvangt Griekenland geen Europese steun. De minister van financiën Varoufakis verzocht een tijdelijk verlenging, maar dit verzoek werd afgewezen.
- Dinsdag 30 juni moet Griekenland het IMF € 1,5 miljard betalen. Doen ze dit niet dan is er meteen sprake van wanbetaling. Het geld, circa € 142 miljard, van het noodfonds EFSF is dan direct opeisbaar.
- Griekse banken maken gebruik van ELA ( Emergency Liquidity Assistance) van de ECB. Dit loopt richting de € 90 miljard. Sinds februari liggen de Griekse banken al aan dit infuus. Zonder dit geld komen de Griekse banken in acute geldproblemen en vallen ze om.
- Grieken staan in lange rijen voor de pinautomaat. De pinautomaten beginnen snel leeg te raken (bankrun) en de kans op extra ELA geld is zonder steunprogramma lastig.
- De Eurogroep geeft aan dat er dus geen overeenstemming is over een nieuw hulppakket. Daarbij komt dat zelf als het Griekse volk ja (Ja = Ναι (Nè) zegt het te laat is. Belangrijk in deze is dat de Griekse premier een negatief stemadvies geeft. De Eurogroep kan geen akkoord sluiten als de Griekse overheid geen verantwoordelijkheid neemt (ownership).
- De autoriteiten in de eurozone staan klaar om al het nodige te doen dat nodig is om de financiёle stabiliteit te bewaken ‘we will do whataver it takes ….’ om besmettingsgevaar te voorkomen.
- Het niet verlengen van de steunprogramma’s betekent niet dat Griekenland al uit de euro is. Volgens Schäuble (minister van financiёn Duitsland) kan dit ook niet, want daar zijn geen regels voor.
- Uit peilingen blijkt dat een meerderheid van de Grieken in de eurozone wil blijven en dat Tsipras moet inbinden. Dit zegt nog niets aangezien het referendum pas over een week is.
- Europa en in het specifiek Frankrijk houden de deur voor de Grieken open. De Franse minister van financiёn wil graag bemiddelen om een Grieks bankroet te voorkomen. Griekenland toont vooralsnog geen interesse.
Wat nu?
Hoe de komende weken er uit gaan zien is niet te voorspellen. De vrees voor chaos en sociale onrust in Griekenland is groot. Als maandag de pinautomaten leeg raken en de ECB geen nieuw geld beschikbaar stelt dan raakt het volk in paniek. Het kan ertoe leiden dat levensmiddelen niet beschikbaar zijn doordat Griekenland niet meer kan importeren of goederen onbetaalbaar worden. De overheid kan geen salarissen betalen en de werkloosheid loopt snel op. Aangezien Griekenland op dit moment niet uit de Eurozone kan zal de munt niet devalueren om de concurrentiepositie te verbeteren. In 2003 zat Argentiniё in eenzelfde situatie. Het land raakte afgesloten van de internationale financiële markten en uiteindelijk werd ruilhandel weer veel toegepast.
De schuldenberg van Griekenland is onhoudbaar op 200% van het bruto binnenlands product. De economie krimpt stevig en gezien de ontwikkelingen zal Griekenland nog veel verder afzakken. In het geval we 2/3 van de schuld afschrijven komt de rekening op € 226 miljard te liggen. Zo ver is het nog lang niet, maar uiteindelijk wel realistisch.
Besmettingsgevaar
De angst voor besmettingsgevaar naar andere landen is beperkt. Andere landen staan er inmiddels een stuk beter voor. Grote verschil met Griekenland is dat deze landen tot nu toe de gewenste hervormingen doorvoeren en bereid zijn nieuwe maatregelen uit te voeren indien nodig. Daarbij komt dat in tegenstelling tot een aantal jaren geleden de ECB veel meer mogelijkheden heeft om mogelijke problemen aan te pakken.
Beurs
De komende dagen gaan we ons op onbekend terrein begeven. Ik verwacht voor de beurzen morgen opengaan nog wel nieuws van regeringsleiders en de ECB. De eurozone moet de markt overtuigen dat het een op zich zelfstaande gebeurtenis is en dat ze de zaak onder controle hebben. De schrikreactie zit er goed in en de onzekerheid zal de markt zeer bewegelijk houden. Op de iets langere termijn denk ik dat de schade te overzien zal zijn. De impact van de economie van Griekenland op het bedrijfsleven is verwaarloosbaar. Het bedrijfsleven (banken) bezit nagenoeg geen schuld meer. De lasten dragen voornamelijk de overheden uit de eurozone, ECB en het IMF en uiteindelijk dus de burger.
Om enig perspectief te geven in deze (al blijft het gissen) kijk ik terug naar de stand van de AEX kort geleden. De AEX stond op het moment dat de spanningen rond Griekenland hoog opliepen rond de 470 punten. Vanaf het huidige niveau een procent of 5 lager.
Uiteindelijk kan er de komende dagen ook nog een konijn uit de hoge hoed komen. De onderhandelingen worden heropend en de Grieken krijgen hun schuldverlichting. Het blijft politiek en uitspraken van regeringsleiders zullen zorgen voor een zeer volatiele beurs. Dus riemen vast en scherp op de bal blijven.
Portefeuille
De directe impact op de winst van de ondernemingen in mijn portefeuille is nihil. Mijn beleggingen halen geen van allen noemenswaardige omzet of winst uit Griekenland. De indirecte schade is vanzelfsprekend lastiger in te schatten. Het voorzichtige herstel in vertrouwen en groei krijgt wel een kleine klap, maar we moeten de omvang van Griekenland niet overschatten. Het vertrouwen van beleggers, consumenten en ondernemingen krijgt een (tijdelijke) deuk en dit kan het economische herstel onder druk zetten. Het vertrouwen onder beleggers komt te voet en gaat te paard.
Ik heb niet de illusie dat ik morgen nog ingrepen kan doen in mijn portefeuille. Ik zit er vanzelfsprekend wel bovenop en bericht de leden van probeleggen direct indien ik koopkansen zie. De portefeuille staat dit jaar op een mooie winst van ruim 30% en kan tegen een stootje. Ik adviseer u niet in paniek te raken en uw huiswerk goed te doen. Beleggen in aandelen moet u doen voor de langere termijn en tijdelijke correcties horen hier jammergenoeg bij. De handel in AEX futures begint morgen om 08.00 uur en dan zien we de eerste indicatie.
Klikt u hier voor meer informatie over onze Pro Albert Jellema en krijg direct toegang tot de beleggingideeën waarmee hij dit jaar reeds 30% rendement maakte. Niks geen voorbeeldportefeuilles of loze beloftes, maar 100% transparantie en toegang tot zijn portefeuille met echt geld tegen een vast laag tarief.